نگارگری در ایران سراسر آمیخته با آموزه‌های دینی مردم ماست

به گزارش خبرگزاری صدا وسيما، دکتر «حسین عصمتی» چهره برگزیده هنر انقلاب در سال ۱۴۰۰ در حوزه نگارگری با حضور در نشستی کارشناسی در رسانه ملی در خصوص هنر نگارگری، وضعیت موجود و فرصت‌ها و چالش‌های فرارو دیدگاه‌های خود را مطرح کرد.  
این نگارگر انقلابی در سخنان خود گفت: هنری که انسان را به خدا نرساند و میان انسان و پروردگار پیوند ایجاد نکند موجب تباهی می‌شود. این نگاه مهمی است که در طول تاریخ مورد توجه مردم کشورمان بوده است.
وی با اشاره به اینکه نگارگری علیرغم اینکه یک هنر اصیل ایرانی است، در میان مردم کشورمان شناخته شده نیست و یا اینکه شناخت درستی از آن وجود ندارد افزود: از جمله مهمترین مطالبات هنرمندان نگارگر که می‌تواند به توسعه هنر نگارگری کمک قابل توجهی کند ایجاد مکانی برای نمایش آثار هنرمندان است که می‌تواند تاسیس «موزه نگارگری» باشد.
چهره برگزیده هنر انقلاب در سال ۱۴۰۰ در ادامه گفت: دیپلماسی هنر می‌تواند در بالندگی حوزه فرهنگی ایران موثر واقع شود و آثار متعددی در جغرافیای فرهنگی ایران وجود دارد که کارکرد تمدن سازی دارند و به گسترش فرهنگ و تمدن ایران کمک بزرگی کرده است.

نگارگری و هنر انقلاب اسلامی
در ابتدا باید دانست که نگارگری در ایران هنری واحد است و تفکیک پذیر نمی‌باشد. به عبارت دیگر «نگارگری» و «نگارگری انقلاب اسلامی» یک کل واحد هستند. نگارگری در ایران سراسر آمیخته با آموزه‌های دینی مردم ماست. نقوش، شکل‌ها و حتی نحوه طراحی و موضوعات الهام گرفته از آموزه‌های دینی ماست. به همین علت است که نمی‌توانیم میان این دو تفکیک قائل شویم.
توجه داشته باشیم که تعریف ما از نگارگری طیف وسیعی از آثار را در برمی گیرد و این سوال مطرح می‌شود که منظور از نگارگری انقلاب اسلامی چیست؟ در واقع تفاوت در موضوع و نحوه بیان است که به نگارگری انقلاب اسلامی شکل می‌بخشد. موضوعات نگارگری انقلاب را می‌توان در شاخه‌های مختلف مشاهده کرد. یکی از موضوعات «وقایع و رویداد‌های انقلاب اسلامی» است و موضوعات مرتبط با آن تصویر سازی می‌شود. در برخی از آثار مشاهده می‌شود که موضوعات انقلاب اسلامی بطور غیر مستقیم در آثار هنرمندان مشاهده می‌شود و با کنایه ها، نماد‌ها و اشارات موجود در اثر می‌توان به پیام آن پی برد. 
دسته دیگری از آثار هستند که به «ارزش‌های انقلاب اسلامی» می‌پردازند، ارزش‌هایی که جدا از ارزش‌های دینی و اسلامی ما نیست.

وجه مشترک شاخه‌های نگارگری انقلاب اسلامی را می‌توان «ذکر» دانست که به معنای یادآوری است و در تصویر سازی حفظ می‌شود. در واقع سطحی از ذکر مورد توجه است که به حق و حقیقت اشاره دارد.

متاسفانه مشکلاتی نیز در عرصه نگارگری انقلاب اسلامی مشاهده می‌شود و امکان عرضه و به نمایش گذاشتن این آثار محدود است. با وجودیکه آثار متعددی با موضوعات مرتبط با انقلاب خلق شده اند، اما این آثار از سوی نهاد‌های متولی خریداری نمی‌شوند. خوشبختانه در سال ۱۳۹۸ با پیگیری‌های آقای دکتر «محمدعلی رجبی» نمایشگاه آثار نگارگری انقلاب اسلامی با عنوان «آسمان نگاره ها» برگزار شد. در این نمایشگاه موفق نشدیم آثار نگارگری موجود در سراسر ایران را جمع آوری کنیم و به نمایش گذاریم و تنها آثاری دیده شد که در مراکز فرهنگی و هنری تهران وجود داشت. امیدوارم در آینده نمایشگاهی ملی از نگارگری انقلاب اسلامی برگزار شود که آثار هنرمندان سراسر ایران را در معرض دید عموم قرار دهد.

ضرورت حمایت بیشتر از نگارگری
متاسفانه حمایت از نگارگری در کشورمان بسیار اندک است. شاید مسئولان تصور می‌کنند که هنر نگارگری قادر نیست که اهداف فرهنگی آن‌ها را برآورده کند و این تفکر در کشور ترویج می‌شود که دوره نگارگری به پایان رسیده است. به اعتقاد بنده این موضوع بحثی وارداتی است و گروهی به دنبال ترویج هنر‌های مدرن در جامعه هستند. هنرمندان عرصه نقاشی بر اساس موضوعات و رویداد‌ها آثار متنوعی را عرضه می‌کنند که با اقبال مسئولین نیز مواجه می‌شوند و از آن‌ها حمایت می‌شود، اما این اتفاق در نگارگری رخ نمی‌دهد. آثار بسیار متعددی از هنر نقاشی و دیوارنگاره‌های متعددی در سطح شهر وجود دارد که البته زیبا و هنرمندانه هستند، اما این انتظار می‌رود که به نگارگران نیز چنین فرصت‌هایی داده شود. در سطح شهر می‌توان از آثار نگارگران نیز بهره برد. حتی در ایام عزاداری از جمله محرم نیز از آثار نگارگری با موضوعات عاشورایی منتشر نمی‌شود. این در حالی است که مردم آثار نگارگری را دوست دارند و اگر این آثار عرضه شوند از آن استقبال می‌کنند.
در هنر نقاشی مراکزی هستند که از کار‌ها حمایت می‌کنند و شرایط دیده شدن کار‌ها را فراهم می‌کنند. هم اکنون این سوال مطرح است که چرا مراکز و نهاد‌های فرهنگی و هنری آثار نگارگری را خریداری نمی‌کنند. مجموعه داران باید بیشتر از قبل به آثار نگارگری توجه کنند. جریانی وجود دارد که منابع مالی خود را برای هنر مدرن هزینه می‌کند. این جریان جوانان را به سمت هنر مدرن می‌کشاند و عملا هنر‌های اصیل از جمله نگارگری را تضعیف می‌کند.

تحول در هنر نگارگری
اگر قرار است نگارگری رشد کرده و تغییراتی نیز در آن بوجود آید باید در بستر و خواستگاه خودش این اتفاق بیفتد. هم اکنون شیوه‌های جدید در خلق آثار نگارگری بوجود می‌آیند، اما نکته قابل توجه این است که این هنر، ویژگی‌ها و بنیان‌های خود را حفظ کرده است. هنرمندان عرصه نگارگری به دنبال تحول در اجرای آثار خود هستند، اما اصول اولیه همچنان باقی خواهند ماند.