آیا واکسن سرطان موثر است؟

 به گزارش سرویس وبگردی خبرگزاری صدا و سیما، سلول‌های سرطانی از سلول‌های سالم خود فرد شروع می‌شوند. در نتیجه، سلول‌های سرطانی ممکن است برای سیستم ایمنی مضر به نظر نرسند. سیستم ایمنی ممکن است به جای یافتن و مبارزه با سلول ها، آن‌ها را نادیده بگیرد. ایده واکسن سرطان بر این اساس است که سیستم ایمنی بدن را فعال کند تا روش‌های تشخیص تفاوت سلول‌های سرطانی از سلول‌های طبیعی را فراهم کند و سلول‌های سرطانی را به عنوان عامل خارجی تشخیص داده و آن را رد کند.

به طور کلی دو نوع واکسن موجود می‌باشند.

واکسن‌هایی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌ها / و  واکسن‌هایی که برای درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند.

واکسن‌های سرطان چیست؟

واکسن سرطان واکسنی است که یا سرطان موجود را درمان میکند یا از پیشرفت سرطان جلوگیری میکند. واکسن‌هایی که سرطان موجود را درمان می‌کنند به عنوان واکسن‌های درمانی سرطان شناخته می‌شوند. 

برخی از محققان ادعا میکنند که سلول‌های سرطانی به طور معمول به وجود میآیند و توسط سیستم ایمنی از بین میروند و زمانی که سیستم ایمنی نتواند آن‌ها را از بین ببرد، تومور‌ها تشکیل میشوند.

 برخی از انواع سرطان، مانند سرطان دهانه رحم و سرطان کبد، توسط ویروس‌ها (انکوویروس ها) ایجاد می‌شوند. واکسن‌های سنتی علیه این ویروسها، مانند واکسن HPV و واکسن هپاتیت B، از این نوع سرطان پیشگیری میکنند. سایر سرطان‌ها تا حدی ناشی از عفونت‌های باکتریایی هستند (مانند سرطان معده و هلیکوباکتر پیلوری).

آیا واکسنی وجود دارد که از سرطان جلوگیری کند؟

واکسن‌هایی وجود دارند که می‌توانند از ابتلای افراد سالم به برخی سرطان‌های ناشی از ویروس‌ها جلوگیری کنند، مانند واکسن‌های آبله مرغان یا آنفولانزا. این واکسن‌ها از بدن در برابر این ویروس‌ها محافظت می‌کنند. این نوع واکسن تنها در صورتی مؤثر خواهد بود که فرد قبل از آلوده شدن به ویروس واکسن را دریافت کند.

 دو نوع واکسن برای پیشگیری از سرطان وجود دارد که توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده (Food and Drug Administration (FDA)) تایید شده است:

- واکسن HPV. این واکسن در برابر ویروس پاپیلومای انسانی (human papillomavirus (HPV)) محافظت می‌کند. اگر این ویروس برای مدت طولانی در بدن بماند، می‌تواند باعث ایجاد برخی از انواع سرطان شود. FDA واکسن‌های HPV را برای جلوگیری از موارد زیر تایید کرده است: سرطان دهانه رحم، واژن و فرج، سرطان مقعد

آیا واکسنی برای درمان سرطان وجود دارد؟

واکسن‌هایی وجود دارند که سرطان موجود را درمان می‌کنند که به آن‌ها واکسن‌های درمانی یا واکسن‌های معالج می‌گویند. این واکسن‌ها نوعی درمان سرطان به نام ایمونوتراپی هستند. آن‌ها برای تقویت سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با سرطان کار می‌کنند.

 واکسن هامی‌توانند: از عود سرطان جلوگیری کنند و هر سلول سرطانی را که پس از پایان درمان در بدن باقی مانده است از بین ببرند و از رشد یا گسترش تومور جلوگیری کنند. 

-دومی واکسن باسیلوس کالمته گورین (BCG) است که از باکتری ضعیف شده‌ای به نام باسیلوس کالمته گورین (BCG) استفاده می‌کند که به بدن تزریق می‌شود. این باکتری ضعیف شده سیستم ایمنی را برای درمان سرطان مثانه در مراحل اولیه فعال می‌کند.

اما مسئله این استکه ...

از بین بردن تومور‌های بزرگتر یا پیشرفته‌تر تنها با استفاده از واکسن، عملی سخت است. این یکی از دلایلی است که پزشکان اغلب واکسن سرطان را همراه با سایر درمان‌ها تجویز می‌کنند.

افرادی که بیمار یا مسن هستند ممکن است سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند. بدن آن‌ها ممکن است پس از دریافت واکسن نتواند یک پاسخ ایمنی قوی ایجاد کند. این، میزانِ عملکرد یک واکسن را محدود می‌کند. همچنین، برخی از درمان‌های سرطان ممکن است سیستم ایمنی فرد را تضعیف کند. این امر، میزان پاسخگویی بدن به واکسن را محدود می‌کند.

به این دلایل، برخی از محققان فکر میکنند واکسن‌های درمانی سرطان ممکن است برای تومور‌های کوچکتر یا سرطان در مراحل اولیه بهتر عمل کنند.

تحقیقات بر روی واکسن‌های سرطان برای درمان سرطان‌های سینه، ریه، روده بزرگ، پوست، کلیه، پروستات و سایر سرطان‌ها در حال انجام است. 

انکو واکسن‌های تایید شده

• Oncophage در سال ۲۰۰۸ در روسیه برای سرطان کلیه تایید شد. این توسط شرکت Antigenics به بازار عرضه شده است. 
• Sipuleucel-T، Provenge، در آوریل ۲۰۱۰ توسط FDA برای سرطان پروستات مقاوم به هورمون متاستاتیک تایید شد. این واکسن توسط شرکت Dendreon به بازار عرضه شده است.
• Bacillus Calmette-Guérin (BCG) توسط FDA در سال ۱۹۹۰ به عنوان واکسنی برای سرطان مثانه در مراحل اولیه تأیید شد. BCG را می‌توان به صورت داخل مثانه (مستقیم در مثانه) یا به عنوان یک کمکی در سایر واکسن‌های سرطان تجویز کرد.

در یک رویکرد، واکسن‌ها حاوی سلول‌های تومور کامل هستند، آنتی ژن‌های تومور تعریف شده خطر خودایمنی را کاهش می‌دهند.

مشکلات فرضی

ایجاد واکسن علیه یک ویروس خاص نسبتاً آسان است. این ویروس برای بدن خارجی است و بنابراین آنتی ژن‌هایی را بیان می‌کند که سیستم ایمنی می‌تواند آن‌ها را تشخیص دهد. علاوه بر این، ویروس‌ها معمولاً تنها چند نوع قابل دوام را ارائه می‌دهند. در مقابل، ساخت واکسن‌هایی برای ویروس‌هایی که دائماً جهش میکنند مانند آنفولانزا یا HIV مشکلساز بوده است.

یک تومور می‌تواند انواع سلولی زیادی داشته باشد که هر کدام آنتی ژن‌های سطح سلولی متفاوتی دارند. این سلول‌ها از هر بیمار مشتق شده اند و آنتی ژن‌های کمی را نشان میدهند که برای آن فرد خارجی هستند. این موضوع تشخیص سلول‌های سرطانی از سلول‌های طبیعی را برای سیستم ایمنی دشوار می‌کند.

برخی از دانشمندان بر این باورند که سرطان کلیه و ملانوم دو سرطانی هستند که بیشترین شواهد از پاسخ‌های ایمنی خود به خود و مؤثر را دارند، احتمالاً به این دلیل که اغلب آنتی ژن‌هایی را نشان میدهند که به عنوان خارجی ارزیابی میشوند.

منبع: Cancer.Net /راسخوان/ دکتر سلام/فارس نیوز/ نوبل.کام/ مجله سلامتی دکتر کرمانی